Kanonicy regularni w Bogorii… po 150 latach


Misje maryjne prowadzone przez Kanoników Regularnych Laterańskich rozpoczęły 21 sierpnia w Bogorii duchowe przygotowania do koronacji obrazu Matki Bożej Pocieszenia, która odbędzie się 29 sierpnia w kościele pw. Świętej Trójcy z udziałem bp Krzysztofa Nitkiewicza. Kanonicy Regularni przybyli do Bogorii na zaproszenie kustosza sanktuarium, księdza kanonika gremialnego Kapituły Opatowskiej Andrzeja Wierzbickiego.
Wizerunek Matki Bożej Pocieszenia zostanie ukoronowany koronami biskupimi zgodnie z decyzją ordynariusza diecezji sandomierskiej, bp. Krzysztofa Nitkiewicza. „Koronacja, to nie tylko uroczyste nałożenie koron na skronie Chrystusa i Jego Matki. Ona musi się dokonać przede wszystkim w sercu każdego człowieka” – napisali w lipcu w specjalnym liście do diecezjan biskupi Krzysztof Nitkiewicz i Edward Frankowski.
Podczas rozpoczętych dziś misji maryjnych wierni modlili się za kapłanów. Na każdy dzień duchowych przygotowań przewidziana jest inna intencja modlitewna a także rekolekcje dla dorosłych i młodzieży szkolnej, czuwanie oraz Apel Maryjny. W piątek 28 sierpnia misje maryjne będą przebiegać pod hasłem: „Ucieczka grzesznych – dzień adoracji krzyża i odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych”.
Sanktuarium Matki Boskiej Bogoryjskiej znane było już w XVII i XVIII w. w całej ziemi sandomierskiej. Szczególny udział i zasługi w propagowaniu kultu Matki Bożej na ziemi bogoryjskiej miejscowa tradycja przypisuje pierwszym opiekunom sanktuarium, czyli Kanonikom Regularnym od Pokuty.
W 1620 r. wybudowany został kościół drewniany wraz z klasztorem, do którego sprowadzeni zostali Kanonicy Regularni od Pokuty. Przy kościele funkcjonował także szpital. W 1626 r. o. Justus (Justyn) Pomorski sprowadził z Krakowa do Bogorii obraz Matki Boskiej Pocieszenia, dzieło Jana Sochera.
Kościół parafialny pw. Świętej Trójcy należy do najcenniejszych obiektów sakralnych w diecezji sandomierskiej. Jego wnętrze wypełniają bogato zdobione ołtarze z wizerunkami m.in. św. Antoniego, św. Barbary czy św. Anny. Obraz Matki Bożej Pocieszenia, znajdujący się w rokokowym ołtarzu głównym, zajmuje całą ścianę prezbiterium.
Po gruntownej renowacji i konserwacji obrazu odbyła się 11 maja 2008 r. jego uroczysta reintronizacja, której przewodniczył ówczesny biskup sandomierski Andrzej Dzięga. Tuż po tej uroczystości rozpoczęła się wieczysta nowenna do Matki Bożej Pocieszenia – z prośbami i podziękowaniami – odprawiana w każdą środę. Gromadzi ona z każdym tygodniem coraz więcej czcicieli Matki Bożej Bogoryjskiej nie tylko z parafii, ale i z całej okolicy.
Kościół pw. Świętej Trójcy od 2009 r. ma rangę sanktuarium maryjnego.
Za: www.ekai.pl
Transmisja koronacji w TV Trwam – niedziela, 29 sierpnia 2010 roku, godz. 11:45.


O Kanonikach Regularnych od Pokuty, zawanych Markami
Bogoria – byłe miasto – położona jest na Wyżynie Kielecko-Sandomierskiej, przy trasie Opatów – Staszów.
Wśród niskiej zabudowy Bogorii wyróżnia się wyniosła sylwetka kościoła parafialnego.
Sanktuarium Matki Boskiej Bogoryjskiej jest miejscem, gdzie wierni w szczególny sposób czczą Matkę Bożą. W XVII i XVIII wieku znane było w całej ziemi sandomierskiej. Szczególny udział i zasługi w propagowaniu kultu Matki Bożej na ziemi bogoryjskiej należy przypisać pierwszym opiekunom sanktuarium, czyli Kanonikom Regularnym.
Powstanie kościoła wiąże się z założeniem na mocy przywileju z 22 maja 1616 roku przez Krzysztofa Bogorię z Podłęża Podłęskiego, za przyzwoleniem króla Zygmunta III miasta, nazwanego od herbu fundatora Bogoria.
W 1620 roku fundator zbudował kościół drewniany wraz z klasztorem, do którego sprowadził Kanoników Regularnych (de penitentia bb. Martyrum), zwanych „markami” od wezwania ich macierzystego, krakowskiego kościoła i zabezpieczył ich odpowiednimi funduszami. Przy kościele był klasztor i szpital.
W 1626 roku o. Justus (Justyn) Pomorski sprowadził z Krakowa obraz Matki Boskiej Pocieszenia, dzieło Jana Sochera i umieścił go tymczasowo w kościele parafialnym w Kiełczynie. Stąd uroczyście sprowadzono go do świątyni w Bogorii i umieszczono go w wielkim ołtarzu.
Dnia 13 listopada 1681 roku, za administrowania ks. Michała Włoszczkiewicza i dziedzica kasztelana połanieckiego i wielkiego dobrodzieja klasztoru Łukasza Podłęskiego biskup sufragan krakowski Mikołaj Oborski dokonał uroczystego poświęcenia kościoła p. w. Trójcy Świętej wraz z ołtarzem głównym oraz ołtarzem św. Anny, jako filialnego parafii w Kiełczynie. Dopiero 9 kwietnia 1685 roku przywilejem tegoż biskupa erygowano parafię, której proboszczem został ks. Urban Szwelowicz , która należała do dekanatu połanieckiego. Pierwszymi proboszczami parafii byli Kanonicy Regularni.
Wizytacja kanoniczna ks. Rafała Rościckiego w 1694 roku, kiedy dziedzicem Bogorii był Przecław ze Słupowa Szembek, wymienia w kościele sześć ołtarzy. W 1694 roku proboszczem był ks. Demeter Ciukiewicz a w dwa lata później ks. Salomon Monkiewicz, dr. Fil, pl. A w 1698 ks. Hippolit de Kostki Kostecki.
W 1748 roku kasztelan sandomierski i dziedzic Bogorii Michał Konarski otrzymał pozwolenie od biskupa Załuskiego na postawienie świątyni. Uroczystego poświęcenia nowego murowanego kościoła dokonał w 1778 roku biskup sufragan lubelski Jan Lenczewski.
W końcu XVIII wieku było w zgromadzeniu sześciu kapłanów, utrzymujących się z funduszy stałych i procentów od sum zapisanych kościołowi wcześniej. Z czasem jednak te zapisy upadły, księży ubywało tak, ż w 1802 roku było ich już tylko dwóch a ostatnim od 1799 roku aż do śmierci był o. Feliks Leszczykiewicz (Laszczykiewicz?), zmarły w 1827 roku.
Kościół Parafialny
Kościół parafialny p. w. Świętej Trójcy należy do najcenniejszych zabytków architektury sakralnej ziemi sandomierskiej. Jego wartość podnosi niewątpliwie bogate i jednorodne wyposażenie wnętrza.
To dzieło sztuki sakralnej otrzymało bogatą i rozbudowaną architekturę. Wzrok przyciąga potężny ołtarz główny zajmujący całą ścianę prezbiterium.
Na tle rozłożystego płaszcza zwieńczonego na szczycie ołtarza kompozycją przedstawiającą Trójcą Świętą, centralnie wkomponowany jest słynący łaskami obraz Matki Boskiej Bogoryjskiej.
Dominantę architektoniczną ołtarza tworzą cztery kolumny, a umieszczone między nimi pilastry, choć to już zmatowiałe lustra to pomnażają zdobność tego miejsca i potęgują blask cudownego obrazu. Nad głównym obrazem umieszczony jest herb Starykoń. Całość kompozycji ołtarzowej utrzymana jest w ciemnozielonej tonacji. Wnętrze przestronnej nawy organizują cztery rokokowe ołtarze boczne, utrzymane w tym samym charakterze, co ołtarz główny. Pierwszy po prawej stronie to ołtarz z obrazem świętej Tekli, a nad nim obraz świętego Jana Nepomucena. Naprzeciw po lewej stronie ołtarz poświęcony Michałowi Archaniołowi, którego wizerunek wypełnia centralne pole, na górze zaś widnieje obraz świętej Barbary i herby Grzymała i Starykoń. Następne dwa ołtarze znajdują się bliżej chóru. Po prawej stronie ołtarz poświęcony świętemu Antoniemu, patronowi tutejszego Bractwa. Na ołtarzu stoi relikwiarz świętego Antoniego. Ołtarz z lewej strony przedstawia świętą Helenę a nad nim można zobaczyć rzadki w ikonografii kościelnej wizerunek błogosławionego Michała Giedroycia, patrona kanoników regularnych.
Należy też wspomnieć o jedynej bocznej kaplicy w tym kościele, która jest poświęcona świętej Annie. W kaplicy gromadzone były bogate zbiory biblioteczne..
W podobnym stylu jest utrzymany chór muzyczny i oryginalne organy. Podanie głosi, że to jeden z kanoników regularnych rzeźbił chór, ambonę i ołtarz świętej Heleny.
W czasie ważniejszych uroczystości religijnych w Bogorii : w czasie procesji Bożego Ciała, rezurekcji a także podczas odsłaniania obrazu Matki Bożej Pocieszenia używane były i są nadal dwa zabytkowe kotły miedziane – instrumenty perkusyjne.
Działalność Kanoników Regularnych i rozwój kultu w sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia nie byłaby możliwa bez ofiarności fundatorów świątyni i klasztoru: Krzysztofa Podłęskiego i Michała Konarskiego.
Pierwszego z nich – Krzysztofa Podłęskiego i jego żonę oraz rodzinę upamiętnia umieszczony po lewej stronie głównego ołtarza piętrowy późnorenesansowy nagrobek.
Michała Konarskiego, kasztelana sandomierskiego upamiętnia wmurowana w prezbiterium, dość wysoko, po prawej stronie wielkiego ołtarza płyta marmurowa z napisem.
Obraz Matki Bożej Pocieszenia
W głównym ołtarzu umieszczono łaskami słynący obraz Matki Bożej Pocieszenia. Został namalowany przez Jana Sochera artystę krakowskiego w 1626 r.  W gablotach przy obrazie Kanonicy umieszczali pierwsze wota składane za otrzymane łaski. Dzięki fundatorom, Kanonikom Regularnym i ofiarności miejscowej ludności świątynia nabierała blasku.
Obraz został zakomponowany w prostokącie stojącym.
Podobrazie wynosi 112x 150 cm. Postać Marii i Dzieciątka została przedstawiona na złotym rzeźbionym tle. Obraz namalowano w technice tempery na desce. Tło oraz nimby są złocone. Obraz przedstawia Matkę Bożą prezentującą na swym lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. W prawej dłoni Maria trzyma przed sobą biały kwiat róży. Matka Boża ubrana jest w czerwoną suknię. Głowę i ramiona okryte ma przez niebiesko-granatowy maforion z zielonym podbiciem, wykończony złotą lamówką.
Dzieciątko ubrane jest w czerwoną sukienkę, spod której wystają bose stopy.   W lewej dłoni Jezus trzyma królewskie jabłko, prawą błogosławi wiernych.
W średniowiecznych obrazach barwy niosły ze sobą treści. W obrazach religijnych symbolika ta przetrwała, i tak czerwień sukni Matki Bożej może symbolizować cierpienie jakie dozna Matka w czasie męczeństwa Chrystusa. Czerwień łączona jest także z krwią- sukienka Jezusa może odwoływać się do krwi- znaku przymierza.  Błękitno-zielony maforion okrywający głowę Matki Bożej jest poprzez zieleń wyrazem pokory, może także wyrażać nadzieję zbawienia.  Błękit zaś jest symbolem nieba. Róża, którą trzyma Matka Boża, jest atrybutem Marii zwanej „Różą bez kolców” – bezgrzeszną. Biała róża symbolizuje czystość, pobożność. Osoby boskie przedstawione są na złotym tle. Barwa złota odwoływała się do światła, była symbolem wieczności i boskiej potęgi. Wokół głów Marii i Jezusa wyrzeźbione są okrągłe nimby. W tle wyrzeźbiona jest winna latorośl, która w symbolice chrześcijańskiej jest atrybutem Kościoła. W narożnikach zostali przedstawieni aniołowie, którzy ręką dotykają aureoli Matki Bożej.
Za: www.parafia-bogoria.pl

Udostępnij

Share on facebook
Share on google
Share on twitter
Share on linkedin
Share on pinterest
Share on print
Share on email